Funkcja impresywna jest pojęciem z zakresu językoznawstwa, które opisuje sposób wyrażania emocji i ocen przez nadawcę wypowiedzi. Choć brzmi dość enigmatycznie, codziennie używamy tej funkcji w rozmowach czy pisaniu wiadomości. W niniejszym artykule przybliżymy znaczenie tego terminu, podamy definicję wraz z przykładami oraz wskażemy jego zastosowanie w badaniach nad językiem.
Kluczowe wnioski:- Funkcja impresywna to sposób wyrażania emocji i ocen przez osobę mówiącą lub piszącą
- Przejawia się w doborze odpowiednich środków językowych mających wywrzeć wrażenie na odbiorcy
- Jest powszechnie wykorzystywana w codziennej komunikacji, np. w rozmowach czy wiadomościach
- Ma istotne znaczenie w badaniach nad relacjami interpersonalnymi za pośrednictwem języka
- Świadczy o zaangażowaniu emocjonalnym i chęci wpłynięcia na odbiorcę ze strony nadawcy
Czym jest funkcja impresywna?
Funkcja impresywna to funkcja języka, która dotyczy sposobu, w jaki nadawca wypowiedzi wyraża swoje emocje, oceny oraz próbuje wywrzeć wrażenie na odbiorcy. Jest to zatem jedna z podstawowych funkcji komunikacyjnych języka, obok funkcji informacyjnej czy poetyckiej.
Kiedy używamy języka nie tylko po to, aby przekazać suchą informację, ale także pokazać nasze nastawienie do tematu, zaangażowanie emocjonalne lub próbę przekonania kogoś do czegoś - mamy właśnie do czynienia z funkcją impresywną.
Przejawia się ona poprzez dobór odpowiednich środków językowych, które mają na celu wzbudzenie określonych emocji, zaintrygowanie, zadziwienie lub przekonanie rozmówcy bądź czytelnika tekstu.
Definiowanie funkcji impresywnej w językoznawstwie
Pojęcie funkcji impresywnej jest dość szeroko dyskutowane w kręgach językoznawczych. Pomimo pewnych różnic definicyjnych panuje zgoda co do tego, że dotyczy ona wyrażania emocji i ocen przez nadawcę w procesie komunikacji.
Funkcja impresywna postrzegana jest najczęściej jako podkategoria funkcji ekspresywnej, która odnosi się ogólnie do manifestowania postawy mówiącego poprzez język.
Niektórzy badacze uważają jednak, że oba pojęcia należy traktować rozłącznie. W takim ujęciu funkcja ekspresywna dotyczyłaby wyrażania emocji, natomiast impresywna - wywierania wpływu na odbiorcę.
Jakie są przykłady funkcji impresywnej?
Codzienna komunikacja dostarcza wielu przykładów zastosowania funkcji impresywnej. Przejawia się ona zarówno w mowie, jak i piśmie - w rozmowach, wiadomościach, postach w mediach społecznościowych czy reklamach.
Jej przejawem są np. określenia wartościujące, emotikony, znaki interpunkcyjne mające oddać intonację, wykrzykniki czy kolokwializmy podkreślające emocjonalny stosunek do treści.
Oto kilka typowych przykładów funkcji impresywnej:
- Wyrażenia typu "Kocham cię!", "Tęsknię", "Jesteś wspaniały" w wiadomościach do bliskich
- Określenia "Świetny film!", "Super samochód!" mające zachęcić odbiorcę do obejrzenia filmu czy zakupu auta
- Zwroty "strasznie zmęczony", "koszmarny dzień" wskazujące na subiektywne odczucia i emocje
Czytaj więcej:Anioły w cytatach i wierszach: Najpiękniejsze wyznanie miłości
Funkcja impresywna w teoriach językoznawczych
Choć funkcja impresywna jest nieodłącznym elementem komunikacji językowej, to jako odrębne zjawisko zaczęła być traktowana stosunkowo późno, bo dopiero w XX wieku.
Jej wyróżnienie wiąże się z rozwojem badań nad językiem w kontekście społecznym i funkcjonalnym, kiedy dostrzeżono, że służy on nie tylko informowaniu, ale też oddziaływaniu na innych.
| 1902 r. | FILOLOG K. VOSSLER wprowadza pojęcie funkcji impresywnej (niem. Ausdruckfunktion) |
| 1934 r. | ROMAN JAKOBSON wyróżnia funkcję impresywną jako jedną z podstawowych funkcji języka |
Obecnie zagadnienia związane z funkcją impresywną są szeroko analizowane, np. w ramach badań nad językiem potocznym czy wykorzystaniem strategii perswazyjnych i marketingowych.
Rola funkcji impresywnej w komunikacji
Funkcja impresywna odgrywa bardzo istotną rolę w procesie komunikacji, ponieważ pozwala nadawcy na:
- wyrażenie stosunku emocjonalnego do przedstawianych treści
- nawiązanie głębszego kontaktu z odbiorcą poprzez dzielenie się emocjami
- wzbudzenie określonych emocji u odbiorcy, np. radości, smutku, zdziwienia
- próbę przekonania odbiorcy do prezentowanych opinii czy poglądów
Stosowanie funkcji impresywnej sprzyja zatem budowaniu i podtrzymywaniu relacji interpersonalnych, a także realizacji intencji perswazyjnych oraz wywierania wpływu za pomocą języka.
Znaczenie w marketingu i reklamie
Strategie oparte na funkcji impresywnej są chętnie wykorzystywane zwłaszcza w marketingu i reklamie - wszędzie tam, gdzie istotne jest wywołanie określonych emocji i skłonienie odbiorcy do pożądanego działania (zakupu, korzystania z usług itp.).
Funkcje impresywne a emocje nadawcy
Biorąc pod uwagę wyrażanie i przekazywanie emocji za pomocą języka, można powiedzieć, że funkcja impresywna i ekspresywna w dużym stopniu się uzupełniają.
Funkcja ekspresywna koncentruje się na ujawnianiu przeżyć, uczuć i ocen samego nadawcy - jest wyrazem jego emocji.
Natomiast funkcja impresywna dodatkowo uwzględnia zamierzony wpływ na odczucia i postawę odbiorcy - jest próbą wywołania określonych emocji lub przekonań u rozmówcy/czytelnika.
Obie te funkcje są zatem ściśle powiązane z subiektywnym, emocjonalnym i perswazyjnym wymiarem posługiwania się językiem w komunikacji.
Podsumowanie
Funkcja impresywna języka jest koncepcją z zakresu językoznawstwa, która opisuje w jaki sposób nadawca wypowiedzi wyraża emocje i oceny, aby wywrzeć pożądane wrażenie na odbiorcy. Jest ona ściśle powiązana z funkcją ekspresywną, która koncentruje się na ujawnianiu uczuć samego nadawcy.
Kluczowe wnioski to, że funkcja impresywna odgrywa istotną rolę w komunikacji interpersonalnej, marketingu i wszędzie tam, gdzie ważne jest nie tylko informowanie, ale też wywieranie wpływu na odbiorcę. Jest praktycznym przejawem wykorzystania języka do wyrażania emocji i perswazji.
Tagi
Udostępnij
